1930-yillar: Neyromarketing Ibtidosi va Zigmund Freyd jiyanining roli

1930-yillar, zamonaviy marketingning shakllanishi va rivojlanishida muhim davr hisoblanadi. Bu davrda, Zigmund Freydning nazariyalari jamiyat va madaniyat tushunchalarini qayta shakllantirgan bir paytda, uning jiyanı Edward Bernays psixoanalitik yondashuvlarni marketingga qo'llash yo'llarini izladi. Bernaysning yondashuvi, iste'molchilarning ongini o'rganish va nazorat qilishga asoslangan bo'lib, zamonaviy neyromarketingning ilk qadamini belgilaydi.

EDWARD BERNAYS VA PSIXOANALITIK MARKETING

Edward Bernays, PR sohasining asoschilaridan biri sifatida tanilgan, lekin uning iste'molchilik madaniyatiga bo'lgan ta'siri yanada chuqurroq. Freudning psixoanaliz nazariyasidan ilhomlanib, Bernays o'zining marketing strategiyalarida odamlarning chuqur yashirin istak va ehtiyojlarini qondirish yo'llarini izladi. Ushbu yondashuv, odamlar nimani iste'mol qilishlarini emas, balki nima uchun iste'mol qilishlarini tushunishga urinish bilan ajralib turadi.

O’tgan asrning 30-yillarida, Amerika iste'molchilik madaniyatini shakllantirishda Edward Bernaysning roli beqiyos edi. “Beech-Nut Packing Company” uchun ishlaganida, Bernays Amerika qahvaxonalarining menyusini tubdan o'zgartirdi, bu esa bekon va quymoq iste'molini oshirish orqali yuz berdi. Uning yondashuvi, psixoanalitik nazariyalarni marketing va PR amaliyotlariga qo'llash bilan bir qatorda, yangi "Amerika nonushtasi" madaniyatini yaratishda katta rol o'ynadi.

BEKON VA QUYMOQ KAMPANIYASI: TADQIQOT VA STRATEGIYA

Edward Bernays 1920-yillarning oxiri va 1930-yillarning boshlarida “Beech-Nut Packing Company”dan katta miqdordagi bekon zaxiralarini sotish bo'yicha buyurtma olgan. Bekon o'sha vaqtlarda Amerika nonushtasida keng tarqalgan mahsulot emas edi, amerikaliklar asosan to’st, kofe va apelsin sharbatini afzal ko'rishardi. Bernaysning vazifasi bekonni nonushtaning ajralmas qismiga aylantirish edi.
Uning birinchi qadami shifokorlar orasida so'rov o'tkazish bo'ldi. Bernays avvalo 5000 nafar shifokor orasida "Nonushta qanchalik muhim?" degan savol bilan so'rov o'tkazdi. Shifokorlar nonushta kun davomidagi eng muhim ovqatlanish vaqti ekanligini ta'kidlashdi. Keyin Bernays "Qaysi biri yanada to'yimli: to’st va suv yoki bekon va tuxum?" degan savol bilan so'rovni davom ettirdi. Natijada, 5000 shifokordan deyarli barchasi bekon va tuxumning yanada to'yimli ekanligini tasdiqlashdi.

JAMOATCHILIKKA TAQDIMOT

Shifokorlarning fikrlari asosida Bernays katta miqyosdagi axborot kampaniyasini ishga tushirdi. Ular tomonidan berilgan ma'lumotlarni asos qilib, Amerikada keng tarqalgan gazetalar orqali "Shifokorlar bekon va tuxumli nonushtani tavsiya qilishadi" degan mazmundagi press-reliz tarqatildi. Bu bayonot keng muhokamalarga sabab bo'ldi va "Amerika nonushtasi" tushunchasini yaratishda muhim rol o'ynadi.

NATIJALAR VA TA'SIR

Bu kampaniya natijasida bekon va tuxum iste'moli sezilarli darajada oshdi va bu o'zgarish Amerika nonushtasini butunlay yangi ko'rinishga keltirdi. Bernaysning ushbu strategiyasi iste'molchilik madaniyatiga chuqur ta'sir ko'rsatib, bekon va tuxum iste'molini oshirish orqali Beech-Nut kompaniyasining savdo hajmini keskin ko'tardi. Ushbu kampaniya, shuningdek, PR sohasida psixoanalitik yondashuvlarning qanchalik samarali bo'lishi mumkinligini ko'rsatib berdi.

XULOSA

Edward Bernaysning bekon va quymoq uchun olib borgan PR kampaniyasi, uning iste'molchilik madaniyatini qanday shakllantirishda muhim rol o'ynaganligini namoyish etadi. Ushbu kampaniya nafaqat bir mahsulotning savdolarini oshirishga yordam bergan, balki Amerika nonushtasi madaniyatini ham yangilagan. Bernaysning yondashuvlari hozirgi zamon marketingi va PR amaliyotlarida ham dars olishga arziydigan qimmatli tajriba hisoblanadi.

O'qing, o'rganing va Bernaysning genial strategiyasidan ilhom oling!